Карыес - гэта прагрэсавальная дэмінералізацыя цвёрдых тканін зуба. Яна выяўляецца ў разбурэнні эмалі, дэнціну, цэменту зуба і ўтварэннем у наступным карыёзнай паражніны. Параза зубоў карыесам пачынаецца з ранняга дзіцячага узросту. У развіцці карыесу вялікае значэнне маюць вонкавыя фактары (сілкаванне, гігіена паражніны рота), спадчыннасць і стан самога арганізма ў цэлым (імуннай, стрававальнай сістэм), наяўнасцю стрэсавых фактараў.
Карыес развіваецца ў выніку жыццядзейнасці бактэрый, галоўнай чынам, стрэптакокаў, якія багата змяшчаюцца ў мяккім зубным налёце. Калі яго своечасова не выдаляць, бактэрыі пачынаюць узмоцнена размножвацца і вылучаць малочную кіслату, якая вымывае фтор і вапень з зубной эмалі. Паступова эмаль размягчаецца, а бактэрыі пранікаюць усё глыбей і глыбей у зуб, пашкоджваючы яго.
Па клінічных праявах карыес дзеляць на 4 стадыі:
- стадыя плямы
- павярхоўны
- сярэдні
- глыбокі
Тыповая прыкмета карыесу - узнікненне боляў ад хімічных, тэмпературных раздражняльнікаў. Лячэнне карыесу складаецца ў замяшчэнні дэфекту ў цвёрдых тканінах зуба пламбіравальнымі матэрыяламі, пасля папярэдняга сячэння паталагічна змененых тканін зуба. Шматлікія карыёзныя паражніны пацыент не можа заўважыць сам з-за іх лакалізацыі і плыні. Вось чаму так важна наведванне стаматолага з прафілактычнай мэтай.